10. โทสปริญฺญาสุตฺตํ
[10] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –
‘‘โทสํ, ภิกฺขเว, อนภิชานํ อปริชานํ ตตฺถ จิตฺตํ อวิราชยํ อปฺปชหํ อภพฺโพ ทุกฺขกฺขยายฯ โทสญฺจ โข, ภิกฺขเว, อภิชานํ ปริชานํ ตตฺถ จิตฺตํ วิราชยํ ปชหํ ภพฺโพ ทุกฺขกฺขยายา’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –
‘‘เยน โทเสน ทุฏฺฐาเส, สตฺตา คจฺฉนฺติ ทุคฺคติํ;
ตํ โทสํ สมฺมทญฺญาย, ปชหนฺติ วิปสฺสิโน;
ปหาย น ปุนายนฺติ, อิมํ โลกํ กุทาจน’’นฺติฯ
อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ทสมํฯ
ปฐโม วคฺโค นิฏฺฐิโตฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
ราคโทสา อถ โมโห, โกธมกฺขา มานํ สพฺพํ;
มานโต ราคโทสา ปุน ทฺเว, ปกาสิตา วคฺคมาหุ ปฐมนฺติฯ
2. ทุติยวคฺโค
1. โมหปริญฺญาสุตฺตํ
[11] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –
‘‘โมหํ, ภิกฺขเว, อนภิชานํ อปริชานํ ตตฺถ จิตฺตํ อวิราชยํ อปฺปชหํ อภพฺโพ ทุกฺขกฺขยายฯ โมหญฺจ โข, ภิกฺขเว, อภิชานํ ปริชานํ ตตฺถ จิตฺตํ วิราชยํ ปชหํ ภพฺโพ ทุกฺขกฺขยายา’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –
‘‘เยน โมเหน มูฬฺหาเส, สตฺตา คจฺฉนฺติ ทุคฺคติํ;
ตํ โมหํ สมฺมทญฺญาย, ปชหนฺติ วิปสฺสิโน;
ปหาย น ปุนายนฺติ, อิมํ โลกํ กุทาจน’’นฺติฯ
อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ปฐมํฯ
2. โกธปริญฺญาสุตฺตํ
[12] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –
‘‘โกธํ, ภิกฺขเว, อนภิชานํ อปริชานํ ตตฺถ จิตฺตํ อวิราชยํ อปฺปชหํ อภพฺโพ ทุกฺขกฺขยายฯ โกธญฺจ โข, ภิกฺขเว, อภิชานํ ปริชานํ ตตฺถ จิตฺตํ วิราชยํ ปชหํ ภพฺโพ ทุกฺขกฺขยายา’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –
‘‘เยน โกเธน กุทฺธาเส, สตฺตา คจฺฉนฺติ ทุคฺคติํ;
ตํ โกธํ สมฺมทญฺญาย, ปชหนฺติ วิปสฺสิโน;
ปหาย น ปุนายนฺติ, อิมํ โลกํ กุทาจน’’นฺติฯ
อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ทุติยํฯ
3.มกฺขปริญฺญาสุตฺตํ
[13] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –
‘‘มกฺขํ, ภิกฺขเว, อนภิชานํ อปริชานํ ตตฺถ จิตฺตํ อวิราชยํ อปฺปชหํ อภพฺโพ ทุกฺขกฺขยายฯ มกฺขญฺจ โข, ภิกฺขเว, อภิชานํ ปริชานํ ตตฺถ จิตฺตํ วิราชยํ ปชหํ ภพฺโพ ทุกฺขกฺขยายา’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –
‘‘เยน มกฺเขน มกฺขาเส, สตฺตา คจฺฉนฺติ ทุคฺคติํ;
ตํ มกฺขํ สมฺมทญฺญาย, ปชหนฺติ วิปสฺสิโน;
ปหาย น ปุนายนฺติ, อิมํ โลกํ กุทาจน’’นฺติฯ
อยมฺปิ อตฺโถ วุตฺโต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ตติยํฯ
4. อวิชฺชานีวรณสุตฺตํ
[14] วุตฺตญฺเหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –
‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกนีวรณมฺปิ สมนุปสฺสามิ เยน [เยเนวํ (?)] นีวรเณน นิวุตา ปชา ทีฆรตฺตํ สนฺธาวนฺติ สํสรนฺติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, อวิชฺชานีวรณํ [อวิชฺชานีวรเณน (?)]ฯ อวิชฺชานีวรเณน หิ, ภิกฺขเว, นิวุตา ปชา ทีฆรตฺตํ สนฺธาวนฺติ สํสรนฺตี’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตตฺเถตํ อิติ วุจฺจติ –